Τις τελευταίες δεκαετίες, όλο και περισσότερο, οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι η μόνη σταθερή κατάσταση είναι η συνεχής αλλαγή και ότι δεν πρόκειται για μεταβατική περίοδο, αλλά για μια μόνιμη κατάσταση. Οι άνθρωποι αρχίζουν να αποδέχονται πιο εύκολα ότι η ζωή παρουσιάζει μεγάλη πολυπλοκότητα και κυρίως ότι δυσκολεύονται να επεξεργαστούν και να χειριστούν τη συνθετότητα της ίδιας της ζωής τους.
Οι σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις επιβάλλουν την εξερεύνηση και του εσωτερικού χώρου και ιδιαίτερη έμφαση δίνεται όχι μόνο στην παρατήρηση και την ταξινόμηση, αλλά και στη διερεύνηση της ίδιας της γνωστικής διαδικασίας και αυτό συμπίπτει με τη βαθιά ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου για συνειδησιακή ανασυγκρότηση.
Στα πλαίσια αυτά. η συστημική θεώρηση προσφέρει έναν καινούριο τρόπο σκέψης, ο οποίος στοχεύει σε μια συνολική σύλληψη της ζωής και της γνώσης. Η συστημική θεώρηση εξετάζει διάφορες οντότητες με βάση τις κοινές τους ιδιότητες, οι οποίες αφορούν τον καθορισμό των σχέσεων ανάμεσα στα μέρη της εσωτερικής τους οργάνωσης, καθώς και της σχέσης τους με το περιβάλλον. Έτσι, η συστημική θεώρηση εξελίχθηκε σε μια συγκροτημένη επιστημολογία, τη Γενική Θεωρία Συστημάτων.
Η Γενική Θεωρία Συστημάτων υποστηρίζει ότι τα άτομα, οι οικογένειες και άλλες κοινωνικές ομάδες είναι συστήματα βιοψυχοκοινωνικά. Μια διάσταση της λειτουργίας των συστημάτων είναι οι διεργασίες, η δυναμική τους δηλαδή ιδιότητα που προκαλεί συνεχείς ανακατατάξεις και μεταλλάξεις. Άλλη θεμελιώδης έννοια των συστημάτων είναι ο σκοπός, δηλαδή η συνειδητή ή ασυνείδητη ροπή προς κάποιο στόχο, οι επιλογές δηλαδή που κάνουν τα ζωντανά συστήματα. Συνδέοντας λοιπόν την έννοια του σκοπού με την ανθρώπινη επικοινωνία, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη γιατί οι άνθρωποι επιλέγουν να αλληλεπιδράσουν με ορισμένο τρόπο. Έτσι, η αυξημένη εξωτερική πολυπλοκότητα, αν δε συμβαδίζει με ανάλογη αύξηση της εσωτερικής οργάνωσης, παρατηρείται σταθερή αύξηση της δυσλειτουργίας, δηλαδή της εντροπίας.
Με βάση τις παραπάνω έννοιες, η έννοια της ασθένειας δεν είναι το αποτέλεσμα μεμονωμένων αιτιών, αλλά μια πλατύτερη έννοια δυσαρμονίας και ανισορροπίας. Σε συνάφεια με την ψυχοσωματική προσέγγιση, η συμμετοχή του ατόμου στην ανάπτυξη της αρρώστιας σημαίνει ότι κάνει κάποιες επιλογές, συχνότερα ασυνείδητες, παρά συνειδητές, που εξαρτώνται και από την προσωπικότητά του και από τις εξωτερικές πιέσεις και από τις κοινωνικές και πολιτιστικές μας εξαρτήσεις.
Όλα αυτά συμπυκνώνονται στο απλουστευμένο ερώτημα: «ποιος κάνει τι, πού, πότε, πώς και γιατί» και αναδεικνύουν τους τρεις άξονες της συστημικής σκέψης. Ο πρώτος άξονας αφορά την οριοθέτηση του οπτικού πεδίου, δηλαδή τη διεύρυνση του πλαισίου αναφοράς με έναν ευρυγώνιο φακό. Ο δεύτερος άξονας αφορά τις αλληλεξαρτήσεις και τις αλληλεπιδράσεις των συστημάτων και την μετατόπιση του κέντρου βάρους από τις γραμμικές σχέσεις στην κυκλικότητα. Ο τρίτος άξονας αφορά την κίνηση, τις διάφορες και συνεχείς μεταλλάξεις, τις ανθρώπινες διεργασίες αλλαγής.
Ψυχολόγος Μαρούσι
2102750082
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου