AddThis Smart Layers

welcome

Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 2011

Χρήμα και Ψυχοθεραπεία - ΜΕ ΑΠΟΨΗ - Capital.gr

Χρήμα και Ψυχοθεραπεία - ΜΕ ΑΠΟΨΗ - Capital.gr:

'via Blog this'

Τον τελευταίο χρόνο το θέμα της οικονομικής κρίσης  έρχεται συχνά στις ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες: ατομικές ή οικογενειακές επιχειρήσεις που βρίσκονται στα πρόθυρα της χρεωκοπίας, περικοπές στα εισοδήματα, απολύσεις ή μακροχρόνια παραμονή σε ανεργία. Όπως λέει και ο λαός μας, η φτώχεια φέρνει γκρίνια. Η οικονομική δυσπραγία αυξάνει το άγχος, συχνά δημιουργεί ένταση στις οικογενειακές σχέσεις και ενίοτε εκφράζεται με καταθλιπτικά συμπτώματα. Η οικονομική κρίση αυξάνει τα αιτήματα για συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία. Το φαινόμενο αυτό παρατηρήθηκε και στις ΗΠΑ το 2008. Ταυτόχρονα όμως παρουσιάζεται και το παράδοξο, οι άνθρωποι που υφίστανται τις δυσμενέστερες συνέπειες της κρίσης και  πιέζονται ψυχολογικά περισσότερο να είναι και αυτοί που δυσκολεύονται περισσότερο να διαθέσουν κάποια χρήματα για ψυχοθεραπεία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται η πίεση προς τις δημόσιες δομές ψυχικής υγείας. Όσοι άνθρωποι αποφασίζουν να απευθυνθούν σε ιδιώτες ψυχοθεραπευτές, συχνά το έχουν αναβάλλει τόσο καιρό που τελικά η κατάστασή τους  είναι  αρκετά επιβαρυμένη και πολύπλοκη. Επιπρόσθετα, το τελευταίο διάστημα, οι άνθρωποι που ζητούν βοήθεια  έχουν  προσδοκίες για άμεση ανακούφιση και γρήγορες λύσεις. Επίσης, είναι πιο επιφυλακτικοί στο να δεσμευτούν σε μακροχρόνια θεραπεία, προβάλλοντας μεταξύ άλλων και οικονομικούς λόγους.

Η κλινική εμπειρία δείχνει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις διακοπής της θεραπείας ή αναβολής ένταξης σε αυτή, οι οικονομικοί λόγοι, ακόμα και όταν υφίστανται ως αντικειμενική δυσκολία, σπάνια είναι ο αποκλειστικός λόγος. Συνήθως  οι περισσότεροι που διακόπτουν από μακροχρόνια  θεραπεία, βρίσκονταν σε κομβικό σημείο στην εξέλιξή τους και διαπραγματεύονταν δύσκολα θέματα μέσα στη δυναμική της ψυχοθεραπευτικής σχέσης που αφορούν την προσωπική τους ιστορία.

Το χρήμα, πέραν από αναγκαίο για να καλύψουμε βιοποριστικές ανάγκες μα,ς έχει πολλαπλά άλλα νοήματα.

Κατ΄ αρχήν, υπάρχουν άνθρωποι και οικογένειες που αντιμετωπίζουν αντικειμενική επιδείνωση της οικονομικής τους κατάστασης. Όταν ανατρέπονται μακροχρόνιοι οικονομικοί προγραμματισμοί δημιουργούνται συναισθήματα ανασφάλειας, φόβου ή ακόμα και ενοχής σε σχέση με τις προοπτικές της επόμενης γενιάς.

Υπάρχουν περιπτώσεις που η οικονομική κρίση δημιουργεί σοβαρές ανασχέσεις σε σημαντικές μεταβάσεις στον κύκλο ζωής της οικογένειας. Για παράδειγμα, μπορεί να δημιουργεί περιορισμούς στις εκπαιδευτικές επιλογές των παιδιών ή κάποιων από τα παιδιά,  να καθυστερεί την οικονομική ανεξαρτητοποίηση των μελών και τη σύσταση νέων οικογενειών, να επηρεάζει τον αριθμό παιδιών που τεκνοποιούν τα ζευγάρια, καθώς και τις επιλογές που έχει η οικογένεια για την υποστήριξη των γηραιότερων μελών της.

Σε άλλες περιπτώσεις, η στενότητα χρημάτων  φέρνει στην επιφάνεια δυναμικές που προϋπάρχουν στο ζευγάρι αλλά έμεναν σε λανθάνουσα κατάσταση. Ποιος παίρνει τις οικονομικές αποφάσεις στην οικογένεια όταν αλλάζει η επαγγελματική και εισοδηματική κατάσταση των δύο συντρόφων; Πώς υπεισέρχονται οι διαφορετικές πεποιθήσεις που έχουν για το νόημα του χρήματος οι σύντροφοι από τις οικογένειες καταγωγής τους σε θέματα διαχείρισης περιορισμένων πόρων; Ποιοι ανήκουν «στον κύκλο των δικών μας ανθρώπων» που αναμένουμε και αναμένουν να υποστηρίξουμε σε περιόδους οικονομικής ένδειας;

Τέλος, υπάρχει μια κατηγορία ανθρώπων που αντιμετωπίζει ειδικού τύπου προβλήματα με την διαχείριση του χρήματος. Σε περιόδους οικονομικής κρίσης τα προβλήματα αυτά  παίρνουν εκρηκτικές διαστάσεις. Τα  υπόλοιπα μέλη της οικογένειας αδυνατούν πια να αρνούνται ότι υπάρχει πρόβλημα και καλούνται να δράσουν, συχνά απευθυνόμενοι σε κάποιο ψυχοθεραπευτή. Για παράδειγμα άνθρωποι με  ψυχαναγκασμούς που προβαίνουν σε υπερβολικές  αγορές και φορτώνουν τις πιστωτικές τους κάρτες με ανεξέλεγκτα χρέη, ή άνθρωποι που έχουν εξαρτήσεις από ψυχοτρόπες ουσίες ή συμπεριφορές (π.χ. τζόγος, εξάρτηση από το σεξ). Οι άνθρωποι αυτοί για διάφορους λόγους που σχετίζονται με την βιογραφία τους, καταφεύγουν σε καταναγκαστικού τύπου αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές για να διαχειριστούν το στρες τους.

Είναι προφανές ότι γύρω από το χρήμα υφαίνονται πολύ διαφορετικά νοήματα και ιστορίες στις ζωές των ανθρώπων. Οι  συζητήσεις ή και οι συγκρούσεις για το χρήμα μπορεί να είναι μια μεταφορά για υποβόσκοντα θέματα σχέσεων που ταλανίζουν τα ζευγάρια και τις οικογένειες, συχνά για αρκετές γενιές. Οι συστημικοί οικογενειακοί θεραπευτές καλούνται να διευκολύνουν το ξετύλιγμα αυτών των πολλαπλών στρωμάτων νοήματος που ενυπάρχουν στις διαπραγματεύσεις για οικονομικά θέματα (το παρατηρούμε πολύ συχνά και με ένταση σε κληρονομικά θέματα και σε περιπτώσεις διαζυγίων). Να παράσχουν την ασφάλεια ώστε να ακουστούν όλες οι φωνές μέσα στο οικογενειακό σύστημα και να διευκολύνουν την διαπραγμάτευση των μελών στην εξεύρεση λύσεων που απαντούν όχι μόνο στο οικονομικό αλλά κυρίως στο σχεσιακό επίπεδο.

* Ο Χρήστος Ζιούβας είναι MSc, CAC Ψυχοθεραπευτής – Οικογενειακός θεραπευτής



Πηγή:www.capital.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: